Uczeń zdolny w Twojej klasie

Kim są uczniowie zdolni?

Zanim scharakteryzujemy ucznia zdolnego, zastanówmy się, czym są zdolności w ogóle. Zdolności można zdefiniować jako mocne strony jednostki, które są podstawą budowania poczucia własnej wartości. Zdolności umożliwiają szybkie i sprawne działanie, a więc możliwość osiągnięcia więcej niż inni[2]. Wiele badań dotyczących uzdolnień wskazuje, że osiągnięcia szkolne, a nawet sukces życiowy danego ucznia, nie zawsze są powiązane z jego inteligencją mierzoną testami inteligencji. Oczywiście poziom zdolności umysłowych wpływa na powodzenie w okresie nauki szkolnej czy w czasie studiów, ale nie warunkuje dobrego przygotowania do życia i pracy zawodowej. Współcześnie wiemy już, że z uzdolnieniami ogólnymi mogą łączyć się i rozwijać na wysokim poziomie zdolności specjalne, np. językowe, matematyczne, plastyczne czy muzyczne. Dodatkowo, jak zauważa B. Hornowski (psycholog zajmujący się problematyką zdolności), uzdolnienia rozwijają się w zależności od warunków społeczno-historycznych, w których żyje człowiek. Dlatego u niektórych dzieci zdolność ogólna będzie prezentowała się w różnych działaniach, bez wyróżniającego się talentu, kiedy u innych, dzięki odpowiedniej stymulacji środowiskowej, rozwiną się uzdolnienia specjalne, a nawet geniusz[3].
Mówiąc o sukcesie życiowym, nie można pominąć niezwykle istotnej roli inteligencji emocjonalnej, dostrzeżonej przez D. Golemana, która wpływa m.in. na subiektywne poczucie szczęścia i spełnienia danej jednostki. Jak się okazuje, inteligencja emocjonalna oraz wysoko rozwinięte umiejętności społeczne mają ogromny wpływ na osiąganie celów życiowych.
Odnosząc się do uczniów zdolnych, można wskazać specyficzne właściwości umysłowe i osobowościowe, którymi charakteryzuje się omawiana grupa. Są to m.in.[4]:

• dobra pamięć oraz szybkie i sprawne stosowanie zróżnicowanych strategii pamięciowych,
• bogata i twórcza wyobraźnia,
• zdolności analizy i syntezy,
• szeroki zakres wiedzy ogólnej,
• predyspozycje werbalne i ję­­zykowe,
• bogaty zasób słownictwa,
• zdolności logicznego rozumowania,
• zamiłowanie czytelnicze,
• łatwość uczenia się,
• uzdolnienia matematyczne,
• ciekawość oraz głębsze i rozleglejsze dążenia po­­znawcze,
• pomysłowość,
• wielość zainteresowań,
• uzdolnienia muzyczne, plastyczne,
• sprawność fizyczna,
• niezwykłe poczucie humoru,
• zdolności przywódcze, 
• perfekcjonizm,
• zdolnoś...