Dyrektor szkoły jako lider, czyli specyfika przywództwa edukacyjnego
Przywództwo edukacyjne i jego znaczenie dla efektywnego funkcjonowania placówek oświatowych od kilku dekad jest przedmiotem żywej dyskusji. Niewątpliwie dyrektor jako lider odgrywa kluczową rolę w organizacji, jaką jest szkoła. Podejmując próby zdefiniowania przywództwa edukacyjnego, podkreśla się specyfikę tej formy zarządzania w porównaniu z kierowaniem innymi organizacjami. Zwraca się przy tym uwagę na rozwojowy aspekt przywództwa edukacyjnego rozumianego jako zespół kompetencji pozwalających kierować procesem wpływania na siebie i innych. Umożliwia to bowiem wspólne osiąganie celów zakładanych przez szkołę jako organizację.
Do zbioru kompetencji kluczowych dla przywództwa edukacyjnego zalicza się umiejętności:
- techniczne, rozumiane jako organizowanie pracy szkoły, czyli przydział zadań, podział godzin, zarządzanie zasobami materialnymi,
- ludzkie, czyli zdolności komunikacji, zarządzania procesem grupowym, mierzenie się z konfliktami,
- edukacyjne, dotyczące procesu uczenia się,
- symboliczne, związane z wiedzą o kluczowych dla szkoły wartościach,
- kulturowe, związane z budowaniem systemu normatywnego.
Jednocześnie należy mieć na uwadze, że dla szkoły jako organizacji wartością nadrzędną jest rozwój człowieka na poziomie indywidualnym, grupowym i społecznym. Przywództwo, zwłaszcza edukacyjne, wymaga kompetencji komunikacyjnych i społecznych oraz świadomości, które obszary funkcjonowania organizacji są strategiczne dla procesu rozwojowego. Dyrektor jako przywódca powinien zatem mieć doświadczenie w zakresie:
- budowania pozycji w grupie i kształtowania relacji z innymi ludźmi,
- wpływu społecznego i presji otoczenia oraz radzenia sobie z nimi,
- udziału w podejmowaniu decyzji grupowych i w kontekście grupy,
- negocjowania i dokonywania transakcji społecznych,
- znajomości zasad szeroko rozumianego rozwoju społecznego i jego wpływu na inne sfery rozwoju człowieka,
- rozumienia prawidłowości rozwoju myślenia społecznego i społeczno-moralneg...