Podsumowanie roku 2024
Zmiany nastąpiły także w finansach, chociaż nie wszędzie i nie zawsze tam, gdzie tych zmian byśmy oczekiwali.
Najbardziej istotną kwestią, także z finansowego punktu widzenia, była znacząca podwyżka wynagrodzeń nauczycieli w publicznej oświacie. Te podwyżki, wprawdzie obowiązujące w samorządowych szkołach i przedszkolach, w sposób pośredni i bezpośredni wpłynęły także na finanse oświaty niesamorządowej. Przede wszystkim podwyższenie wynagrodzeń z Karty Nauczyciela spowodowało znaczną presję płacową ze strony nauczycieli zatrudnionych w placówkach, w których nie obowiązują przepisy płacowe KN. I podobnie – znaczące podwyżki kwot minimalnego wynagrodzenia przyczyniły się do podnoszenia wynagrodzeń dla pracowników niepedagogicznych. Zwiększone budżety funduszu płac w placówkach niepublicznych powodowały często „ból głowy” ich organów prowadzących, gdy za podwyżkami wynagrodzeń nie szły w parze podwyżki dotacji.
I właśnie drugim elementem, na który oddziaływały zwiększone wynagrodzenia nauczycieli, były dotacje oświatowe dla jednostek niepublicznych i publicznych prowadzonych przez inne osoby niż JST. Zwiększone budżety wynagrodzeń w placówkach samorządowych zostały kompensowane (chociaż oczywiście nie w pełni) zwiększoną subwencją oświatową dla samorządów. A przecież wiele rodzajów dotacji, chociażby na uczniów wszystkich szkół i na uczniów z niepełnosprawnościami, jest wprost opartych na kwotach przewidzianych w metryczkach subwencji oświatowej. Drugim zaś elementem wpływającym na zwiększenie dotacji (przynajmniej w ujęciu matematycznym, bo w praktyce różnie z tym było), w tym wypadku dla przedszkoli niesamorządowych, były zwiększone wydatki na prowadzenie przedszkoli gminnych, właśnie z powodu podwyżek płac nauczycielskich.
Można jednak generalnie powiedzieć, że statystycznie rok 2024 przyniósł zwiększenie kwot dotacji dla jednostek oświaty niesamorządowej – czy to poprzez zmianę subwencji, czy zwiększenie podstawowej kwoty dotacji dla przedszkoli.
Jak będzie zatem wyglądał rok 2025?
Na początek o wynagrodzeniach. Wydane rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 września 2024 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 r. (Dz. U. z 2024 r., poz. 1362) przewiduje, że od 1 stycznia 2025 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosiło 4666 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych – 30,50 zł. W porównaniu do obecnie obowiązującej płacy minimalnej wzrost wyniesie 366 zł, zaś dla stawki godzinowej – wzrost o 2,40 zł. Nie przewiduje się zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia w trakcie 2025 r.
Jednocześnie w planowanym budżecie na 2025 r. przewiduje się od 1 stycznia 2025 r. podwyżki dla nauczycieli o 5%. Tak naprawdę, gdy nauczyciele otrzymają 5% podwyżki, to przy wzroście płacy minimalnej relacja wynagrodzeń nauczycieli względem płacy minimalnej niestety znowu się pogorszy.
Takie podwyżki mogą przełożyć się na znacznie mniejszy wzrost subwencji oświatowej na rok 2025, niż było to w roku obecnym. Pamiętać bowiem trzeba, że „nie samym wynagrodzeniem” nauczycieli żyje subwencja, więc wzrost wynagrodzeń o 5% może przełożyć się na znacznie mniejszy wzrost subwencji.
Zwiększenie wynagrodzeń nauczycieli przełoży się natomiast na pewien wzrost limitów wynagrodzeń dla pracowników zatrudnionych w placówkach niesamorządowych, gdyż zgodnie z art. 35 ust. 1 obowiązują limity 150% i 250% średniego wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego. Wzrost tych wynagrodzeń o zakładane 5% przełoży się na kilkuprocentowe (matematycznie powinno to być 7,5% oraz 12,5%) zwiększenie kwot limitów.
Jednak rząd planuje pewną rewolucję w finansowaniu oświaty. Zniknąć ma bowiem znana od lat, jeśli nie od dekad, subwencja oświatowa. Jedna ze zmian w planowanej nowelizacji ustawy o dochodach samorządów ma bowiem dotyczyć finansowania oświaty. To oznacza, że prawdopodobnie już od 2025 r. zniesiona zostanie dotychczasowa subwencja oświatowa.
Taka zmiana wymaga także znaczących zmian i nowelizacji ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, ponieważ w wielu przepisach odnosi się ona do kwot dotacji „przewidzianej na takiego ucznia w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego” czy ogólnie subwencji oświatowej. Wniesiony do Sejmu projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego przewiduje właśnie szereg zmian w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych.
Zgodnie z proponowanym rozwiązaniem minister właściwy do spraw oświaty i wychowania ustala...
Pozostałe 90% treści jest dostępne tylko dla Prenumeratorów.
