Swoboda wypowiedzi w kwestiach światopoglądowych i politycznych w szkole

Zgodnie z prawem: prawa i obowiązki

Spory polityczne i światopoglądowe dzielą ludzi w zasadzie od zawsze. Jest to oczywiście naturalny przejaw społeczeństwa demokratycznego – różni ludzie mogą mieć różne poglądy, mogą na ich temat dyskutować, prowadzić debaty, przekonywać się wzajemnie do swoich racji. Gorzej, gdy dyskusje i debaty przybierają na sile i przyjmują formę werbalnego lub nawet fizycznego ataku na oponenta. Naturalne jest również to, że tego typu tematy poruszane są na terenie szkoły, gdzie przecież zarówno uczniowie, jak i nauczyciele spędzają ze sobą dużo czasu. W celu zwiększenia światopoglądowej neutralności placówek oświatowych przepisy przewidują pewne ograniczenia w zakresie prowadzenia w nich działalności politycznej. Czy jednak oznacza to, że uczniowie i nauczyciele w żaden sposób nie mogą manifestować w szkole swoich poglądów ani o nich rozmawiać?

Próbując wyjaśnić powyższy problem, należy wyjść od najbardziej podstawowych regulacji, które rządzą polskim systemem oświaty. Ponieważ są to przepisy leżące u jego podstaw, powinny stanowić wskazówkę, w jaki sposób należy interpretować i rozumieć pozostałe, bardziej szczegółowe przepisy prawa oświatowego. 

Zasady systemu oświaty a wolność słowa

W preambule ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe zapisano m.in., że oświata w Rzeczypospolitej Polskiej kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także wskazaniami zawartymi w Powszechnej deklaracji praw człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji o prawach dziecka. Z dalszej części preambuły dowiadujemy się również, że szkoła winna jest zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności.
Przechodząc dalej, należy zapoznać się z tymi dokumentami i aktami prawnymi, do których odsyła nas ustawa Prawo oświatowe, jako że wszystkie podmioty funkcjonujące w ramach systemu oświaty, w tym również MEN, kuratorzy oświaty, dyrektorzy szkół oraz nauczyciele, muszą brać je pod uwagę, wykonując swoje obowiązki. Ostatecznie wynika to z treści ustawy Prawo oświatowe i jej preambuły.
Zacznijmy od stosownych zapisów Konstytucji RP. Jej art. 25 ust. 2 wskazuje, że władze publiczne powinny zachować bezstronność, m.in. w sprawach przekonań światopoglądowych, oraz powinny zapewnić swobodę ich wyrażania w życiu publicznym. Dopełnienie tej regulacji stanowi art. 54 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszec...

Pozostałe 90% treści jest dostępne tylko dla Prenumeratorów.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI