Świat VUCA
1Zmiana jest wpisana w dzisiejszą rzeczywistość. Zygmunt Bauman w książce Płynna nowoczesność definiuje ten stan dynamizmu poprzez określenie VUCA, gdzie V (volatility) to zmienność, U (uncertainity) – niepewność, C (complexity) –
złożoność, A (ambiguity) – niejednoznaczność.
Świat VUCA dynamicznie się zmienia, globalizuje, digitalizuje, wymaga od nas szybkiego adaptowania się do przemian, bycia na bieżąco. Wymusza elastyczność. Jeszcze nigdy przyrost wiedzy nie był tak szybki, przepływ informacji tak błyskawiczny, a tempo zmian tak wielkie. Nie inaczej jest w szkole, a dodatkowo tę zmienność i niepewność potęguje pandemia, każąc nam przestawiać się na edukację i pracę zdalną właściwie z dnia na dzień, obnażając problemy rodzinne, systemowe, z ochroną zdrowia, ale także wyzwalając prywatne dramaty naszych uczniów – zmagania z osamotnieniem, depresją, wykluczeniem z grupy, uzależnieniem od internetu.
Strategie radzenia sobie
Niektórzy z nas starają się za tymi zmianami nadążyć, inni okopują się na dotychczasowych pozycjach, krytykując to, co nowe, lub rzucają wszystko i wyjeżdżają w Bieszczady. Odzwierciedla to różne strategie reagowania na stres, który jest nieodłączną reakcją ciała i psychiki na zmiany, szczególnie te nagłe, nieprzewidziane i będące poza naszą kontrolą. Wytrąceni z dotychczasowego status quo możemy uruchamiać różne strategie radzenia sobie. Może być to walka (fight) – gdy podejmujemy konfrontację z wyzwaniem, szukamy zasobów, które pozwolą nam sobie z nim poradzić, albo odmiennie – ucieczka lub zamrożenie (flight or freeze) – gdy rozpoznajemy, że wyzwanie nas przerasta lub nasze zasoby są niewystarczające, staramy się je przeczekać lub uniknąć bezpośredniej konfrontacji z zagrożeniem, stosując strategie ucieczkowe (możemy uciekać np. w sen, w używki, w prokrastynację, czyli odkładanie ważnych zadań na późnie...
