Ważne jest, by nigdy nie przestawać pytać. Ciekawość nie istnieje bez przyczyny. Wystarczy więc, jeśli spróbujemy zrozumieć choć trochę tej tajemnicy każdego dnia. Kto nie potrafi pytać, nie potrafi żyć.
Albert Einstein
POLECAMY
Wszystko zaczyna się od zadania pytania
„W świecie, który zalewa powódź nieistotnych danych, przejrzystość informacji to potęga. Teoretycznie każdy może się włączyć do dyskusji, której tematem jest przyszłość ludzkości, niezwykle trudno jednak zachować jasną jej wizję. Często nie zauważamy nawet, że toczy się jakakolwiek dyskusja, albo nie mamy pojęcia, jakie są kluczowe pytania. Miliardów z nas nie stać na luksus, by się w ogóle nad tym zastanowić, ponieważ mamy pilniejsze sprawy: musimy chodzić do pracy, zajmować się dziećmi albo opiekować starszymi rodzicami. Niestety, nie mamy co liczyć, że historia potraktuje nas ulgowo. Może się zdarzyć, że przyszłość ludzkości ukształtuje ktoś inny, bez naszego udziału, ponieważ będziemy zbyt azajęci karmieniem i ubieraniem potomstwa – mimo to konsekwencje tych decyzji nie zostaną oszczędzone ani nam, ani naszym dzieciom. To bardzo niesprawiedliwe; kto jednak powiedział, że historia jest sprawiedliwa?”.
Tak Yuval Noah Harari rozpoczyna książkę 21 lekcji na XXI wiek, w której stawia pytania, jakie zadaje sobie ludzkość. Celem autora jest zaproszenie ludzi do dyskusji na temat spraw bieżących oraz dotyczących niedalekiej przyszłości. Pyta więc: Co dokonuje się na naszych oczach? Na czym polegają dzisiaj największe wyzwania, jakie najważniejsze decyzje musimy podjąć?
skuteczną metodą działania w sytuacji, gdy mamy do podjęcia decyzję lub chcemy, by ktoś ją podjął, są pytania kartezjańskie. Pozwalają one uporządkować chaos, który wiąże się z tym, że niektóre sytuacje są tak skomplikowane, że ich analiza wymaga konkretnej strategii działania, by uniknąć pułapki błędnego koła.
Na co powinniśmy zwrócić uwagę? Czego mamy uczyć dzieci? Podkreśla jednocześnie, że nie ma gotowych odpowiedzi, a pytania stawiane są po to, by pobudzić do dalszego myślenia. Harari uważa, że nadrzędne pytanie jest wciąż niezmienne i brzmi:
Co dziś dokonuje się w świecie i jaki jest głęboki sens tych wydarzeń?
To pytanie powinien zadawać sobie każdy, ponieważ zglobalizowany świat wywiera na nasze zachowanie i naszą moralność ogromną presję (Harari 2018, s. 7–15).
Pytaniami powinniśmy rozpoczynać każde nasze działanie, jak twierdzi w swojej książce Zaufanie, czyli waluta przyszłości Michał Szafrański, pon...
