Jak zwykle bywa w takich momentach, nie obyło się bez prób politycznego wykorzystania sytuacji. Na szczęście, wszystkie siły polityczne dołożyły starań, by dojść porozumienia w celu stworzenia nowych przepisów, mających lepiej chronić dobro dziecka, szczególnie jego zdrowie i życie. Projekt nowelizacji został złożony w maju br., a Sejm uchwalił nowelizację pod koniec lipca. Ustawa podpisana została przez Prezydenta 4 sierpnia 2023 r. i wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych przepisów, wchodzących w życie 14 dni od ogłoszenia.
Przy okazji przypomniano, że fundamentalna ustawa, jeszcze z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, zmieniona została w marcu 2023 r. w dosyć szerokim zakresie, a przy okazji nastąpiła zmiana tytułu ustawy – z „przemocy w rodzinie” na „przemocy domowej”, co było przedmiotem krytyki, że w rodzinie przemocy nie ma, za to może być „w domu”. Jednak sprawa Kamilka stała się zaczynem dalszych zmian, które zostały skoncentrowane na wzmocnieniu niektórych instytucji, a nawet stworzeniu nowych.
Jak głosi oficjalny komunikat rządowy, zmiany wprowadzone na mocy nowych przepisów zakładają m.in. wdrożenie procedury „Serious Case Reviews”. Chodzi tu o obowiązek analizy najpoważniejszych przypadków przemocy wobec najmłodszych. Równie istotne jest także wprowadzenie „Standardów Ochrony Małoletnich” w różnych instytucjach (m.in. szkołach, szpitalach, ale również obiektach turystycznych), a także zmiany w zakresie instytucji reprezentanta dzieci.
Przepisy zakładają wprowadzenie systemowej ochrony szczególnie najmłodszych dzieci przed skrzywdzeniem, w tym regulacji dotyczących sytuacji, w których poniosły one śmierć lub doznały ciężkiego uszczerbku na zdrowiu na skutek działań rodzica albo opiekuna. Ustalane będzie m.in. dlaczego nie podjęto żadnych działań, zanim dziecku stała się krzywda, a także co robić, aby zapobiec takim zdarzeniom.
Podano także, że Ministerstwo Sprawiedliwości wraz z ekspertami prowadzi prace nad stworzeniem ogólnopolskiej strategii walki z przestępczością seksualną wobec dzieci, której efektem ma być Krajowy Plan Działania na rzecz ochrony dzieci przed przestępstwami na tle seksualnym, przewidziany w nowej ustawie.
Zakres zmian
Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (bo taki jest tytuł i data nowelizacji) zmienia przepisy kilku ustaw:
POLECAMY
- ustawę z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego,
- ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego,
- ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy,
- ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych,
- ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej,
- ustawę z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym.
Nowelizowane przepisy można podzielić na kilka grup zagadnień.
Pierwszą stanowi nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Wprowadzono nowe pojęcie „reprezentanta dziecka”. Ta instytucja zastępuje dotychczasowego kurator...