Przygotowanie do kontroli organu nadzoru pedagogicznego

Kontrola jako forma sprawowania nadzoru pedagogicznego

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z art. 180 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (dalej: upo.) nadzór pedagogiczny nad szkołami i placówkami niepublicznymi sprawują właś-
ciwi kuratorzy oświaty. Nadzór pedagogiczny nad niepublicznymi szkołami i placówkami artystycznymi sprawuje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, z wyjątkiem nadzoru nad nauczaniem przedmiotów ogólnokształcących w niepublicznych szkołach artystycznych, który sprawują właściwi kuratorzy oświaty. Przepisy art. 44 ust. 1 i 2, art. 55 oraz przepisy wydane na podstawie art. 44 ust. 3 i art. 60 ust. 10 stosuje się odpowiednio. Oznacza to, że w zakresie nadzoru pedagogicznego w stosunku do szkół i placówek niepublicznych znajdą odpowiednie zastosowanie przepisy:

• zobowiązujące do podejmowania niezbędnych działań w celu tworzenia optymalnych warunków realizacji działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej, zapewnienia każdemu uczniowi warunków niezbędnych do jego rozwoju, podnoszenia jakości pracy szkoły lub placówki i jej rozwoju organizacyjnego;
• rozporządzenia MEN z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek;
• określające zakres i zasady sprawowania nadzoru pedagogicznego (art. 55 upo.);
• rozporządzenia MEN z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (dalej: rozporządzenie).

Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi sposób przeprowadzania kontroli przez kuratorów oświaty są przepisy upo. oraz rozporządzenia MEN w sprawie nadzoru pedagogicznego. Zgodnie z § 5 pkt 2 rozporządzenia kontrola jest jedną z form nadzoru pedagogicznego. Definicja kontroli sprawowanej w ramach nadzoru pedagogicznego została z kolei określona w § 2 pkt 9 rozporządzenia. Zgodnie z nią przez kontrolę należy rozumieć działania organu sprawującego nadzór pedagogiczny lub dyrektora szkoły lub placówki prowadzone w szkole lub placówce w celu oceny stanu przestrzegania przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki.

Czynności związane ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego nad szkołami i placówkami niepublicznymi pozostają w ścisłym związku z art. 14 ust. 3 upo., który wskazuje warunki, 
jakie muszą spełnić aktualnie szkoły niepubliczne niebędące szkołami artystycznymi.

POLECAMY

Należy w tym miejscu odwołać się do art. 55 upo., określającego zakres nadzoru pedagogicznego. Zgodnie z tym przepisem polega on na:

1. obserwowaniu, analizowaniu i ocenianiu przebiegu procesów kształcenia i wychowania oraz efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek;
2. ocenianiu stanu i warunków działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek;
3. udzielaniu pomocy szkołom i placówkom, a także nauczycielom w wykonywaniu ich zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;
4. inspirowaniu nauczycieli do poprawy istniejących lub wdrożenia nowych rozwiązań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu innowacyjnych działań programowych, organizacyjnych lub metodycznych, których celem jest rozwijanie kompetencji uczniów.

W stosunku do pkt 1 i 2 nadzorowi podlega w szczególności:

• posiadanie przez nauczycieli wymaganych kwalifikacji do prowadzenia przydzielonych im zajęć;
• realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania;
• przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów, a także przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku szkolnego oraz obowiązku nauki;
• przestrzeganie statutu szkoły lub placówki;
• przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia oraz upowszechnianie wiedz...