Podstawy prowadzenia czynności kontrolnych
Przepisy zarówno nieobowiązującej już w tym zakresie ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (uso.), jak i obecnej ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (ufzo.) wprowadzają mechanizmy kontroli prawidłowości wykorzystania przez dotowane jednostki oświatowe otrzymanych dotacji. Dotacje jako instrumenty finansów publicznych regulowane są przepisami ustawy z dnia
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (ufp.). Zgodnie z nimi dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie ustawy na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych. Zadaniem publicznym jest m.in. oświata, dlatego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe i ustawy o finansowaniu zadań oświatowych placówki czy – precyzyjnie rzecz nazywając – podmioty (osoby) prowadzące jednostki oświatowe otrzymują dofinansowanie na ich prowadzenie z budżetów odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Ponieważ jednak dotacje są środkami podlegającymi „szczególnym zasadom rozliczania”, to już od 2009 r. w ustawach oświatowych wprowadzono właśnie mechanizmy kontroli, najpierw prawidłowości wykorzystania dotacji, a po nowelizacji ustawy o systemie oświaty, od 2015 r., także prawidłowości pobrania dotacji.
Obecnie tamte uchylone przepisy zostały zastąpione regulacjami art. 36 ufzo., który wszedł w życie 1 stycznia 2018 r., ale w swojej zasadniczej treści nie odbiegają od poprzednio obowiązujących zasad. Należy przypomnieć treść obowiązujących przepisów, ponieważ tworzą one zasadnicze podstawy i ramy prawne do prowadzenia kontroli w niepublicznych oraz publicznych placówkach oświatowych (nieprowadzonych przez JST).
Kontrola prawidłowości pobrania i wykorzystania dotacji
Ogólnie art. 36 ust. 1 ufzo. stanowi, że organ dotujący może kontrolować prawidłowość pobrania i wykorzystania udzielonych dotacji. Jest to powtórzenie przyznanych już wcześniej kompetencji w dwóch zakresach kontroli, czyli zarówno pobrania, jak i wykorzystania (wydatkowania) dotacji. Osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli mają prawo wstępu do kontrolowanych szkół, przedszkoli i placówek oraz wglądu do prowadzonej przez nie dokumentacji organizacyjnej, finansowej i dokumentacji przebiegu nauczania w związku z przekazaną dotacją. Natomiast w przypadku szkół, o których mowa w art. 26 ust. 2 ufzo., czyli takich, w których nie jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, kontrolujący mają także wgląd do list obecności oraz prawo do ich weryfikacji.
Powiązanie okresu przedawnienia z prawem do kontroli okresu do 5 lat poprzedzających eliminuje ewentualną niepotrzebną już kontrolę „starszych”, przedawnionych okresów.
POLECAMY
Poszerzenie zakresu przetwarzania danych osobowych w związku z kontrolą
W ustawie z 2017 r. znalazły się także pewne nowe zapisy, które nie były zawarte w poprzedniej ustawie. Dodano mianowicie przepisy dotyczące kontroli w zakresie przeznaczania dotacji na wynagrodzenia w taki sposób, że upoważniono osoby kontrolujące do przetwarzania danych osobowych osób fizycznych zatrudnionych w tych placówkach oraz osób fizycznych prowadzących placówki, jeżeli pełnią funkcję d...