Kompetencje współczesnego dyrektora szkoły (cz. 1)

Pojęcie kompetencji w naukach o zarządzaniu

Pojęcie kompetencji w piśmiennictwie definiuje się w różny sposób. Za twórcę tego terminu uznaje się McClellanda1, który uważa je za podstawę skutecznych działań. Według Armstronga za osoby kompetentne w pracy należy uznać wszystkich, którzy nie tylko spełniają oczekiwania dotyczące uzyskiwania przez nich określonych wyników ale również potrafią wykorzystać swoją wiedzę, umiejętności oraz cechy osobowości, by osiągać cele i standardy przypisane ich rolom2. Dubois za kompetencje uważa wrodzone umiejętności lub zdolności osobiste stanowiące fundament zarządzania zasobami ludzkimi3. Interesujące podejście do kompetencji reprezentuje Sidor-Rządkowska, która utożsamia je z wiedzą rozważaną na trzech poziomach: „wiedzy deklaratywnej – wiem co; wiedzy proceduralnej – wiem jak i potrafię oraz postawy (chcę i jestem gotów wykorzystać swoją wiedzę)”4. Ten model przypomina powszechnie znane „majątkowe dobro niematerialne” określane jako (ang.) know-how, ale wyłącznie w jego wąskim zakresie.
Kompetencje to także:

• zakres uprawnień, pełnomocnictw, zakres czyjejś wiedzy, umiejętności, odpowiedzialności5;
• zdolności do wykonywania zadań w danym obszarze albo pełnienia funkcji zgodnie z przyjętymi standardami6;
• zespół cech pracownika zawierający w sobie wiedzę, motywację, umiejętności, cechy osobowościowe oraz samoocenę związaną z funkcjonowaniem w zespole7;
• umiejętności wykorzystywania i stosowania wiedzy w sytuacjach zawodowych oraz zbiór zdolności umożliwiających efektywne wykonywanie pracy a także osiąganie celów i przestrzeganie standardów działania w kontekście przyjętych celów organizacji8;
• dyspozycje w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw pozwalające realizować zadania zawodowe na odpowiednim poziomie9.

Nie ulega wątpliwości, że wiedza, umiejętności, nawyki i doświadczenie determinują aktywność w tworzeniu podwyższonych wartości twórczych i są warunkiem niezbędnym w sprawnym i skutecznym osiąganiu celów danej organizacji10. Zatem człowiek kompetentny to osoba, która ma odpowiednie przygotowanie do podejmowania określonych działa...