Obowiązki dyrektora wynikające z ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich

Ustawa zastępuje uchyloną ustawę z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. Nowe regulacje weszły w życie z dniem 1 września 2022 r. Nowa ustawa dotyczy kompleksowego uregulowania problematyki nieletnich, których zachowanie wymaga interwencji organów państwowych, wprowadzając kilka nowych, nieznanych wcześniej rozwiązań, m.in.:

• utworzenie nowych placówek dla nieletnich – okręgowych ośrodków wychowawczych,
• wprowadzenie możliwości pozasądowego reagowania na niewłaściwe zachowanie nieletnich,
• określenie minimalnej granicy wieku odpowiedzialności za demoralizację na poziomie 10 lat.

Na początek warto wskazać, kim jest nieletni i w jakich sytuacjach prawnych może być pociągnięty do odpowiedzialności, ponieważ pojęcie osoby „nieletniej” nie pokrywa się z powszechnym rozumieniem, jako osoby poniżej 18. roku życia, czyli niepełnoletniej. 
Zgodnie z tą ustawą jej przepisy stosuje się w zakresie:

• postępowania w sprawach o demoralizację – wobec osób, które ukończyły 10 lat i nie są pełnoletnie;
• postępowania w sprawach o czyny karalne – wobec osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu 13 lat, ale przed ukończeniem 17 lat;
• wykonywania środków wychowawczych, środka leczniczego lub środka poprawczego – wobec osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby 21 lat, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Natomiast czyny karalne są to czyny zabronione przez ustawę jako: 

• przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo 
• wykroczenie lub wykroczenie skarbowe.

I wreszcie, czynem zabronionym jest zachowanie o znamionach określonych w ustawie karnej. 

Wobec tego ustawa o resocjalizacji nieletnich odnosi się co do zasady do czynów opisanych w Kodeksie karnym i Kodeksie karnym skarbowym. 

Czy w szkolnym życiu codziennym mogą zdarzyć się sytuacje, w których zastosowanie znajdą przepisy karne i regulacje nowej ustawy? Mogłoby się wydawać, że są to sytuacje wyjątkowe, ale już analiza katalogu czynów pokazuje, że dotyczy jednak bardzo wielu możliwych przypadków. Przede wszystkim przepisy ustawy stosuje się do wykroczeń, a katalog możliwych wykroczeń jest naprawdę bardzo szeroki. Obejm...