Planowanie finansów w nowym roku szkolnym

Temat miesiąca

Po wakacyjnej przerwie, zasłużonych urlopach i chwili odpoczynku wracamy do codziennej pracy w placówkach oświatowych. Rozpoczyna się kolejny rok szkolny. Dla szkół ponadpodstawowych to wyzwanie związane z obecnością podwójnych roczników. A dla wszystkich placówek oświatowych – połączone z koniecznością planowania przychodów i wydatków. A to, pomimo pozornego komfortu wynikającego z faktu otrzymywania (w miarę stałych) dotacji, nie jest operacją łatwą i rutynową.

Napoleon twierdził, że do prowadzenia wojny potrzeba trzech rzeczy: pieniędzy, pieniędzy i jeszcze raz pieniędzy. Po części sprawdza się to także w przypadku oświaty. Z pieniędzy przecież pokrywa się wynagrodzenia nauczycieli.

Zarządzanie szkołami, przedszkolami czy innymi placówkami oświatowymi w wielu aspektach jest zbliżone do prowadzenia komercyjnych przedsiębiorstw, ale jednocześnie występuje w tym procesie szereg różnic.

Jeśli przyjąć, że zarządzanie finansami jest jednym z najważniejszych jego elementów, to właśnie tutaj różnice pomiędzy działalnością czysto komercyjną a oświatową szczególnie się wybijają. Warto pamiętać, że zgodnie z obecnymi przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r.

Prawo oświatowe (art. 171 ust. 1), jak i ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty prowadzenie szkół, przedszkoli i placówek oświatowych nie jest działalnością gospodarczą, ale z puntu widzenia przepisów podatkowych, a także m.in. w niesłusznej z tego punktu widzenia ocenie sądów administracyjnych jest to działalność wykonywana na takich samych zasadach jak gospodarcza. Wiąże się z tym także pewna szczególna okoliczność, która rzadko występuje w komercyjnych firmach, mianowicie szerokie korzystanie ze środków publicznych. 

Finansowanie działań z dotacji oświatowej 

Takimi podstawowymi środkami, zapewniającymi możliwość prowadzenia działalności oświatowej, są dotacje udzielane z budżetów samorządów na współfinansowanie działalności szkół i placówek niepublicznych, a także publicznych prowadzonych przez inne osoby niż jednostki samorządu terytorialnego. Właśnie korzystanie z dotacji budżetowych sprawia, że zarówno na etapie planowania finansów, jak i wykorzystania tych środków placówki oświatowe podlegają szczególnym zasadom prawnym. 

Sądy administracyjne, a za nimi organy administracji, wielokrotnie powtarzają, że dotacje to specjalne środki publiczne, których wydatkowanie musi podlegać szczególnym zasadom i kontroli. To oczywiście prawda, a konkretne przepisy zawarte są w ustawach, w szczególności w obecnie obowiązującej ustawie z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, a poprzednio w ustawie o systemie oświaty oraz ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. 

Korzystanie z dotacji budżetowych sprawia, że zarówno na etapie planowania finansów, jak i wykorzystania tych środków placówki oświatowe podlegają szczególnym zasadom prawnym. 

POLECAMY

 

Ten właśnie fakt otrzymywania dotacji oświatowych, zagwarantowanych w ustawie, jest dla niesamorządowych placówek oświatowych punktem odniesienia do planowania finansów na kolejny rok. Niepubliczne szkoły czy przedszkola mają także prawo do pobierania opłat od uczestników (rodziców dzieci, uczniów czy słuchaczy), ale to jednak dotacje są podstawowym, a w wielu przypadkach (jak szkoły i przedszkola publiczne) w zasadzie jedynym źródłem ich finansowania. Dlatego przystępując do planowania budżetu swojej jednostki, należy przede wszystkim wiedzieć, na jakie kwoty możemy liczyć w kolejnym roku budżetowym. 

Ogólnie można wyróżnić dwie podstawowe metody finansowania niepublicznej oświaty poprzez dotacje udzielane z budżetów odpowiednich samorządów. Pierwsza jest oparta na stawkach subwencji oświatowej, czyli części oświatowej subwencji ogólnej, przekazywanej z budżetu państwa dla samorządów terytorialnych. Ta subwencja „konkretyzuje” się w postaci tzw. metryczek, sporządzanych dla każdej gminy i powiatu zgodnie z rozporządzeniem, corocznie wydawanym przez Ministra Edukacji Narodowej. Takie rozporządzenie w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samor...

Pozostałe 90% treści jest dostępne tylko dla Prenumeratorów.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI