Protokół kontroli, nawet jeśli zawiera wnioski dotyczące zwrotu dotacji, a także ewentualne zalecenia pokontrolne, nie stanowi prawnie wiążącego zobowiązania dla organu prowadzącego do zwrotu zakwestionowanej części dotacji. Oczywiście, gdy osoba prowadząca zgadza się z ustaleniami i potwierdza swoją winę, czy to w nienależnym pobraniu, czy niezgodnym z przepisami wykorzystaniu dotacji, może dobrowolnie zwrócić ustalone w taki sposób kwoty, często nawet bez odsetek, gdyż mogą one być liczone, począwszy od daty ustaleń dokonanych w protokole.
Jeśli jednak nie ma zgody organu prowadzącego na ustalenia dokonane w protokole i na dobrowolny zwrot kwestionowanych kwot dotacji, wówczas organ dotujący zgodnie z przepisami powinien wszcząć postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o zwrocie dotacji jako pobranej nienależnie bądź w nadmiernej wysokości albo wydatkowanej niezgodnie z przepisami. Jedynie bowiem ostateczna decyzja administracyjna stanowi podstawę do egzekwowania przez organy gminy (lub powiatu) zwrotu dotacji.
Podstawy prawne
Podstawę prawną do postępowania w tych sprawach stanowią przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: ufp.). Szczególnymi zaś przepisami są art. 251 i 252 tej ustawy.
Zgodnie z art. 251 ust. 1 ufp. dotacje udzielone z budżetu jednostki samorządu terytorialnego w części niewykorzystanej do końca roku budżetowego podlegają zwrotowi do budżetu tej jednostki w terminie do 31 stycznia następnego roku.
Ten przepis, w powiązaniu z art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (dalej: ufzo.) mówiącym, że dotacja może być wykorzystana wyłącznie na pokrycie wydatków poniesionych w roku budżetowym, na który dotacja została udzielona, niezależnie od tego, którego roku dotyczą te zadania, nakazuje pełne wykorzystanie dotacji udzielonej na dany rok poprzez wydatki dokonane w ciągu tego samego roku budżetowego. Rokiem budżetowym jest rok kalendarzowy, zatem wydatkować dotacje można od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku. Jeśli placówka nie zdąży wydatkować jakiejś części dotacji do 31 grudnia, a liczy się termin faktycznej zapłaty, czyli np. złożenie przelewu w tym dniu, to kwota nie może zostać „przeniesiona” na kolejny rok i będzie podlegać zwrotowi jako niewykorzystana w terminie do 31 stycznia rozpoczynającego się roku. Zwrot niewykorzystanej dotacji w ustawowym terminie, tj. do 31 stycznia, nie powoduje konieczności zapłaty odsetek od zwracanej kwoty, jednak w przypadku opóźnienia od kwot zwróconych po terminie nalicza się odsetki w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, począwszy od dnia następującego po upływie terminu, czyli od 1 lutego.
Natomiast podstawą do żądania przez organ dotujący zwrotu dotacji wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości, są przepisy art. 252 ufp. Dotacje takie podlegają zwrotowi do budżetu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia tych okoliczności. Daty obliczania odsetek są różne, zależnie od stanu prawnego. Odsetki od dotacji podlegających zwrotowi do budżetu jednostki samorządu terytorialnego jako wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem nalicza się, począwszy od dnia przekazania z budżetu jednostki samorządu terytorialnego tych dotacji, czyli od roku, w którym nastąpiło udzielenie i niezgodne z przepisami wykorzystanie dotacji. Z kolei odsetki od dotacji pobranej nienależnie lub w nadmiernej wysokości naliczane są, począwszy od dnia następującego po upływie terminów zwrotu określonych w tym pr...
