Wydatki z dotacji na uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego

Często spotykane jest stanowisko, że z dotacji udzielanej na kształcenie specjalne, czyli na uczniów i wychowanków z orzeczeniem, nie będą mogły być dokonywane żadne inne wydatki niż te bezpośrednio przeznaczone na ich kształcenie specjalne oraz zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze. Pojawiają się – niekiedy stanowcze – opinie, że pobyt takiego ucznia w przedszkolu czy szkole będzie wymagał dodatkowego finansowania przez rodziców w formie czes­nego (lub co najmniej części czesnego), gdyż nie przysługuje na niego „normalna” dotacja, taka jak na ucznia przedszkola i szkoły.

Twierdzenia takie są błędne, co postaram się wyjaśnić. Zacząć jednak należy od przybliżenia i wyjaśnienia treści samych przepisów. 

Jak można wydatkować dotacje na uczniów z orzeczeniami?

Ustawa o finansowaniu zadań oświatowych zawiera przepisy art. 35 ust. 4 i 5, które weszły w życie 1 stycznia 2019 r. Wskazać trzeba, że zasady wydatkowania dotacji, określone w przepisie art. 35 ust. 1 (oraz w ust. 2 i 3), są ogólnymi wskazówkami i obowiązują wszystkie podmioty otrzymujące czy wydatkujące dotacje oświatowe, także w zakresie dotacji na kształcenie specjalne. Ustawa zawiera jednak przepisy szczególne, dotyczące wydatkowania określonych dotacji (art. 35 ust. 4 i 5), stanowiące podstawę do oceny zasadności wydatkowania dotacji udzielanej na niektórych uczniów.

Przepis art. 35 ust. 4 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych stanowi: 
Dotacja, o której mowa w art. 15–21,
25, 26, 28–30 i 32, przekazana na uczniów i wychowanków z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych oraz uczniów oddziałów integracyjnych w szkołach, może być wykorzystana wyłącznie na pokrycie wydatków związanych z realizacją zadań związanych z organizacją kształcenia specjalnego, o którym mowa w art. 127 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe, oraz na organizację zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, o których mowa w art. 36 ust. 17 ustawy Prawo oświatowe.

Są to zasady ogólne, które zostały wyjaśnione i doprecyzowane w kolejnych przepisach art. 35. Przepis art. 35 ust. 5 wyjaśnia, jak należy rozumieć wydatki, o których mowa w ust. 4. 

1. Artykuł 35 ust. 5 pkt 1 mówi, że w przypadku przedszkoli specjalnych, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych specjalnych, szkół specjalnych oraz placówek, o których czytamy w art. 2 pkt 7 ustawy Prawo oświatowe (np. specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, OREW) – są to wszystkie wydatki, o których mowa w ust. 1 w art. 35. Oznacza to, że w tego rodzaju placówkach (specjalnych), z założenia organizujących kształcenie lub opiekę wyłącznie nad dziećmi z orzeczeniami, całość wydatków dokonanych na cele zgodne z katalogiem zawartym w ust. 1 uznana będzie za wydatki realizujące cele określone w ust. 4 dla dotacji udzielanych na takich uczniów (czyli na organizację kształcenia specjalnego lub zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze).
2. Dla przedszkoli i szkół niebędących placówkami spe...