Wśród samych nauczycieli, ale też osób czy organów prowadzących jednostki oświatowe istnieje wiele wątpliwości, w jakim zakresie i kogo dotyczą przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. Czy wszystkich nauczycieli, także tych zatrudnionych w placówkach niepublicznych? Czy może tylko pracowników placówek publicznych, a jeśli tak, to czy samorządowych, czy także niesamorządowych? Pytań i wątpliwości jest wiele, nie tylko co do stosowania całej ustawy, ale przede wszystkim do jej specyficznych rozwiązań.
Najczęściej powtarzającym się problemem jest określenie, czy nauczycieli pracujących w oświacie niepublicznej obejmują przepisy określające wynagrodzenia i pensum godzin. To ważne, gdyż zarówno dla organów prowadzących (pracodawców), jak i samych nauczycieli istotne jest, jakie przepisy ich obowiązują i na jaką (jeśli w ogóle) ochronę przewidzianą w Karcie Nauczyciela mogą liczyć.
Zakres stosowania przepisów Karty Nauczyciela do pracowników oświaty niepublicznej
Mówiąc o oświacie niepublicznej, często mamy na myśli wszelkie jednostki oświatowe, dla których organem prowadzącym nie są samorządy (jednostki samorządu terytorialnego, jakimi są gminy i powiaty, albo minister inny niż edukacji). Nie jest to jednak określenie w pełni poprawne. Warto tu przypomnieć, że art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe określa, że szkoła (i placówka) może być szkołą publiczną albo niepubliczną. Dalej ustawa mówi, że może być zakładana i prowadzona przez JST, inną osobę prawną albo osobę fizyczną. I wreszcie, że JST mogą zakładać i prowadzić jedynie szkoły i placówki publiczne. Ta sama ustawa w art. 168 określa, że osoby prawne i osoby fizyczne mogą zakładać szkoły i placówki niepubliczne po uzyskaniu wpisu do ewidencji.
Wobec powyższego można prawidłowo sklasyfikować szkoły ze względu na ich osoby, czyli tzw. organy prowadzące. Szkoły, przedszkola i placówki ogólnie dzielimy zatem na publiczne i niepubliczne, a publiczne na te prowadzone przez JST oraz przez inne osoby – prawne i fizyczne. Z kolei szkoły niepubliczne są prowadzone przez osoby fizyczne oraz osoby prawne, ale inne niż JST. Dla ułatwienia jednostki niepubliczne oraz publiczne nieprowadzone przez JST nazywać będziemy zbiorczo oświatą niesamorządową.
Zasady te, ustalone w Prawie oświatowym, a uprzednio w ustawie o systemie oświaty, znalazły swoje odzwierciedlenie także w Karcie Nauczyciela. Już bowiem art. 1 definiuje, do kogo mają zastosowanie przepisy tej ustawy.
I tak, zgodnie z art. 1 ust. 1, Karcie Nauczyciela podlegają nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz placówkach doskonalenia nauczycieli działających na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, z zastrzeżeniem jednak postanowień ust. 2 pkt 1a, 1b oraz pkt 2 lit. a. Czyli, co do zasady, nauczyciele pracujący w jednostkach publicznych objęci są w całości Kartą Nauczyciela, ale z wyjątkami.
Te wyjątki to nauczyciele zatrudnieni w szkołach polskich za granicą i publicznych placówkach doskonalenia nauczycieli, co nas w tym momencie nie interesuje, oraz nauczyciele zatrudnieni w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące JST (art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. a. Oznacza to, że wszyscy nauczyciele zatrudnieni w szkołach i placówkach publicznych, prowadzonych przez inne osoby niż JST (fizyczne i prawne), nie są objęci całością przepisów Karty Nauczyciela, tak samo jak wszyscy nauczyciele zatrudnieni w jednostkach niepublicznych.
Dalej bowiem, w art. 1 ust. 2 pkt 2 usta...
Pozostałe 90% treści jest dostępne tylko dla Prenumeratorów.
