Zmiana organu prowadzącego niepubliczną placówkę oświatową – procedura i konsekwencje

Temat miesiąca

W poprzednim wydaniu opisane zostały podstawowe różnice pomiędzy szkołami niepublicznymi i samorządowymi. Warto tylko przypomnieć, iż zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe szkoła, przedszkole i placówka oświatowa mogą być zakładane i prowadzone jako publiczne lub niepubliczne. Jednostki samorządu terytorialnego mogą zakładać i prowadzić jedynie szkoły i placówki publiczne, natomiast osoby prawne i osoby fizyczne mogą zakładać szkoły oraz placówki niepubliczne po uzyskaniu wpisu do ewidencji bądź publiczne – po uzyskaniu pozwolenia organu JST.

Artykuł 168 określa zasady uzyskiwania wpisu do ewidencji niepublicznych placówek oświatowych. Ewidencje takie są prowadzone przez odpowiednie jednostki samorządu terytorialnego. Przepisy nie określają, jak taka ewidencja ma wyglądać i w jaki sposób ma być prowadzona, zatem to same organy samorządów decydują o sposobie i formie ich prowadzenia. Ewidencja może być prowadzona w formie elektronicznej, ale nadal szeroko rozpowszechnione są papierowe rejestry będące po prostu spisanymi w arkuszach zbiorami dokumentów danych jednostek zebranymi w segregatorach. W takim wypadku często brakuje nawet formalnego „wprowadzenia” nowo rejestrowanej jednostki do ewidencji, a czynność taka polega na podpisaniu i wydaniu osobie prowadzącej właściwego zaświadczenia lub po prostu ręcznego włożenia informacji do dokumentacji i ewentualnego umieszczenia informacji o nowej jednostce na stronie internetowej urzędu. Warto dodać, że przepisy aż do 2019 r. nie nakazywały jakiegokolwiek publicznego prowadzenia tych ewidencji ani zamieszczania informacji czy ogłoszeń o wpisie nowych jednostek lub zmianach dokonywanych w danych jednostek istniejących. Dopiero nowelizacja ustawy Prawo oświatowe od 1 września 2019 r. wprowadziła obowiązek podawania przez organy ewidencyjne do publicznej wiadomości wykazu szkół i placówek niepublicznych, ale tylko zawierającego niektóre dane, czyli nazwę oraz odpowiednio typ lub rodzaj szkoły lub placówki, a także adres szkoły lub placówki oraz innych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, jeżeli ich utworzenie zostało przewidziane. Jest to jednak lista szkół i placówek, a nie rzeczywisty wyciąg z ewidencji. 

Taka niejednolitość metod prowadzenia ewidencji i w praktyce brak przejrzystości we wprowadzaniu wpisów i zmian nie jest rozwiązaniem dobrym, gdyż dla osób prowadzących powoduje brak możliwości kontroli nad czasem i treścią dokonywanych wpisów (zanim dostaną one zaświadczenie o dokonanym wpisie), a dla osób trzecich brak prostego dostępu do zawartych w ewidencji ważnych danych dotyczących placówki, np. do której uczęszcza ich dziecko. 

Istotną informacją, którą należy złożyć przy dokonywaniu wpisu nowej jednostki do ewidencji, jest oznaczenie osoby zamierzającej prowadzić szkołę lub placówkę, jej miejsca zamieszkania lub siedziby. Osoba prowadząca może być osobą fizyczną lub prawną. Osoby prawne to takie jednostki, którym przepisy przyznają osobowość prawną, zatem będą nimi w szczególności stowarzyszenia, fundacje, szkoły wyższe oraz spółki prawa handlowego, lecz nie wszystkie, a jedynie kapitałowe – z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjne. Warto podkreślić, że popularna spółka cywilna nie jest osobą prawną i jako taka nie może być organem prowadzącym placówkę oświatową, natomiast dopuszcza się prowadzenie placówek wspólnie przez osoby fizyczne (nawet jeśli dla celów gospodarczych działają w formie spółki cywilnej), lecz w takim wypadku jako osoby prowadzące nie wpisuje się spółki cywilnej, ale poszczególne osoby. 

Ta uwaga jest istotna także dla problematyki zmiany osób prowadzących niepubliczne jednostki oświatowe, gdyż te same zasady określające krąg uprawnionych podmiotów będą miały zastosowanie dla zmiany organów prowadzących jednostki już zarejestrowane. 

W poprzednio obowiązującej ustawie o systemie oświaty brakowało jakichkolwiek regulacji dotyczących zmiany organu prowadzącego dla szkół i placówek niepublicznych. Jedynie przepis art. 82 ust. 5 określał, że osoba prowadząca szkołę lub placówkę jest obowiązana zgłosić organowi ewidencyjnemu w ciągu 14 dni zmiany w danych zawartych w zgłoszeniu powstałe po wpisie do ewidencji. Taką zmianą była także zmiana samej osoby prowadzącej. Brak uregulowania procedury oraz zasad zmiany osoby prowadzącej powodował w praktyce szereg nieporozumień i wymagań bezzasadnie stawianych przez organy gminy czy powiatu wprowadzające zmiany w ewidencji.

Nie lepiej wyglądała sytuacja już po uchyleniu tych przepisów ustawy o systemie oświaty i wejściu w życie ustawy Prawo oświatowe z dniem 1...

Pozostałe 90% treści jest dostępne tylko dla Prenumeratorów.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI