Zwrot dotacji oświatowej – postępowanie pokontrolne i administracyjne

Należy przypomnieć, że protokół kontroli, nawet jeśli zawiera wnioski dotyczące zwrotu dotacji, a także ewentualne zalecenia pokontrolne, nie stanowi prawnie wiążącego zobowiązania dla organu prowadzącego do zwrotu zakwestionowanej części dotacji. Może się zdarzyć, że osoba prowadząca zgadza się z ustaleniami, czy to w zakresie nadmiernego pobrania, czy niezgodnego z przepisami wykorzystania dotacji, a wtedy może dobrowolnie zwrócić ustalone w taki sposób kwoty, często nawet bez odsetek, gdyż mogą one być liczone, począwszy od daty ustaleń dokonanych w protokole.
Jeśli jednak osoba prowadząca nie zgadza się na ustalenia dokonane w protokole i na dobrowolny zwrot kwestionowanych kwot dotacji, wtedy organ dotujący, zgodnie z przepisami, powinien wszcząć postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o zwrocie dotacji, jako pobranej nienależnie, bądź w nadmiernej wysokości, albo wydatkowanej niezgodnie z przepisami. Jedynie ostateczna decyzja administracyjna stanowi podstawę do egzekwowania przez organy gminy (lub powiatu) zwrotu dotacji. 
Podstawę prawną do postępowania w sprawach zwrotu dotacji, także oświatowych, stanowią przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (u.f.p.), a w szczególności interesującymi nas przepisami są art. 251 i 252 tej ustawy. 
Zgodnie z art. 251 ust. 1 dotacje udzielone z budżetu jednostki samorządu terytorialnego w części niewykorzystanej do końca roku budżetowego podlegają zwrotowi do budżetu tej jednostki w terminie do 31 stycznia następnego roku.
Ten przepis należy interpretować w powiązaniu z art. 35 ust. 3 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (u.f.z.o.) mówiącym, że dotacja może być wykorzystana wyłącznie na pokrycie wydatków poniesionych w roku budżetowym, na który dotacja została udzielona, niezależnie od tego, którego roku dotyczą te zadania, nakazuje pełne wykorzystanie dotacji udzielonej na dany rok poprzez wydatki dokonane w ciągu tego samego roku budżetowego. Rokiem budżetowym jest rok kalendarzowy, zatem dotacje można wydatkować przez cały rok, od 1 stycznia do 31 grudnia. Jeśli placówka nie zdąży wydatkować jakiejś części dotacji do 31 grudnia, a liczy się termin faktycznej zapłaty, czyli np. złożenie przelewu w tym dniu, to kwota nie może zostać „przeniesiona” na kolejny rok i będzie podlegać zwrotowi jako niewykorzystana. Zwrotu dotacji niewykorzystanej dokonuje się w terminie do 31 stycznia następnego roku. Zwrot niewykorzystanej dotacji w ustawowym terminie, tj. do 31 stycznia, nie powoduje konieczności zapłaty odsetek od zwracanej kwoty, jednak w przypadku opóźnienia, od kwot zwróconych po terminie nalicza się odsetki w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, począwszy od dnia następującego po upływie terminu, czyli od 1 lutego. 
Inne przypadki zwrotu dotacji regulują przepisy art. 252 u.f.p. Są one podstawą do żądania przez organ dotujący zwrotu dotacji wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości. Dotacje takie podlegają zwrotowi do budżetu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia tych okoliczności. Natomiast daty obliczania odsetek są różne, zależnie od stanu prawnego. Mianowicie, odsetki od dotacji podlegających zwrotowi do budżetu jednostki samorządu terytorialnego jako wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem nalicza się począwszy od dnia przekazania z budżetu jednostki samorządu terytorialnego tych dotacji, czyli od roku, w którym nastąpiło udzielenie i niezgodne z przepisami wykorzystanie dotacji. Z kolei o...