Aktywna i angażująca profilaktyka nadwagi i otyłości w szkole – bank pomysłów na działania kadry pedagogicznej i dyrektora

Edukacyjne inspiracje Otwarty dostęp

Problem nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży jest bardzo duży i sukcesywnie narasta, dlatego ważne są jak najskuteczniejsze inicjatywy profilaktyczne podejmowane m.in. przez szkołę. Raport NIK na ten temat pokazał jednak, że dotychczasowe działania w tym zakresie nie są wystarczająco skuteczne. Jakie obszary musi obejmować i jak powinna przebiegać profilaktyka nadwagi i otyłości realizowana w ramach edukacji szkolnej, by udało się uzyskać jak najlepsze rezultaty?

Najwyższa Izba Kontroli opublikowała 16 grudnia 2021 r. raport zatytułowany „Dostępność profilaktyki i leczenia dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami metabolicznymi wynikającymi z otyłości i chorób cywilizacyjnych”. Z powyższego raportu wynika, że w badanym okresie (od stycznia 2018 r. do końca marca 2020 r.) system opieki zdrowotnej nie zapewniał kompleksowej opieki pacjentom do 18. roku życia, w tym z nadmierną masą ciała. Brakowało skoordynowanych działań i całościowego podejścia do problemu, począwszy od działań profilaktyczno-edukacyjnych, przez skuteczną diagnostykę, po szybki dostęp do efektywnego leczenia. Prowadzona profilaktyka, polegająca głównie na udzielaniu ustnych pouczeń i przekazywaniu materiałów promocyjnych, nie przyniosła oczekiwanych rezultatów.

Co mówią raporty i statystyki o problemie nadwagi i otyłości u dzieci?

Z raportu NIK wynika, że spośród 644 pacjentów w wieku od 2 do 18 lat, będących pod opieką badanych placówek, nadwagę lub otyłość stwierdzono u 140 pacjentów, czyli u 22%, z tego 91 osób miało nadwagę (65%), a 49 (35%) cierpiało na otyłość. W przypadku nadwagi problem dotyczył w niemal takim samym stopniu dziewczynek (46), jak i chłopców (45); na otyłość częściej chorowali chłopcy (28) niż dziewczynki (21). Zarówno nadwagę, jak i otyłość najczęściej diagnozowano w grupie wiekowej 10–14 lat, najrzadziej – wśród najmłodszych dzieci w wieku od 2 do 4 lat. W tym miejscu warto zauważyć, że otyłość jest najpowszechniejszą chorobą cywilizacyjną na świecie, niosącą za sobą wiele powikłań zdrowotnych, jak np.: zaburzenia metaboliczne, cukrzyca, nadciśnienie, udar, choroba wieńcowa, schorzenia kardiologiczne, zaburzenia oddychania czy zwyrodnienie stawów. Ponadto w Raporcie Światowej Federacji ds. Otyłości wydanym w marcu 2021 r. wskazano również na istotny związek między otyłością a problemami natury psychologicznej, ryzykiem zachorowania na nowotwory, a nawet COVID-19. Co gorsza, według danych Instytutu Żywienia i Żywności z 2018 r. polskie dzieci tyją najszybciej w Europie. 
W latach 70. ubiegłego wieku nadmierną masę ciała notowano w Polsce u mniej niż 10% uczniów, a w ostatnich latach odsetek takich uczniów wynosi już 22%. Z raportów opracowanych na zlecenie Ministra Zdrowia wynika, że w 2018 r. nadwagę miało nawet 30,5% dzieci w wieku szkolnym. Niestety, występowanie nadwagi i otyłości wiąże się nie tylko ze zwiększeniem prawdopodobieństwa wystąpienia licznych chorób, ale także niesie za sobą konsekwencje społeczne. Zaburzenia metaboliczne mogą bowiem utrudniać lub nawet uniemożliwiać edukację, a w przyszłości również funkcjonowanie na rynku pracy. Mogą być przyczyną absencji, niższej wydajności, a w konsekwencji wzrostu liczby rent wypłacanych z powodu niepełnosprawności. Jak widać, taki stan niesie za sobą długofalowe zagrożenie. 

POLECAMY

Jakie są rekomendacje w zakresie skutecznej profilaktyki?

Remedium na zaistniały stan rzeczy wydaje się skuteczna profilaktyka polegająca na propagowaniu zdrowego stylu życia opartego na dwóch filara...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.

Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI