Zapewnienie realnej opieki w czasie przerw międzylekcyjnych to obowiązek szkoły, którego realizacja bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo uczniów i odpowiedzialność prawną dyrektora oraz nauczycieli. Poniżej przedstawiono najważniejsze zagadnienia związane z organizacją i odpowiedzialnością prawną związaną z dyżurami nauczycielskimi.
Dział: Pod paragrafem
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji dostępny jest projekt z 15 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw. Jako główny powód przygotowania tej nowelizacji jej uzasadnienie podaje zmiany demograficzne. Uzasadnienie do projektu wskazuje, że prognoza ludności Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) na lata 2023–2060 wskazuje, że liczba ludności Polski będzie systematycznie spadać. W 2023 r. liczba ta wynosiła ok. 37,6 mln osób, a według GUS do 2060 r. liczba ludności ma zmniejszyć się do 30,9 mln, co oznacza ubytek o 6,7 mln osób, czyli o około 22%.
Trwają prace legislacyjne nad projektem nowelizacji ustawy Prawo oświatowe, której celem ma być uporządkowanie systemu praw i obowiązków uczniowskich. Miałoby to nastąpić przez zebranie ich w katalogi, wraz z doszczegółowieniem niektórych z nich oraz określeniem ustawowego trybu karania uczniów, jak również przez utworzenie systemu ochrony praw uczniowskich. Planowany termin wejścia w życie zmian został ustalony na 1 stycznia 2026 r.
Monitoring wizyjny jest coraz popularniejszym środkiem zapewniania bezpieczeństwa, a kamery monitoringu instalowane są często w budynkach mieszczących instytucje publiczne. Jednostki oświatowe (m.in. szkoły i przedszkola) stanowią specyficzny rodzaj instytucji, gdzie bezpieczeństwo dzieci i młodzieży odgrywa szczególną rolę. Niekiedy sami rodzice żądają wprowadzenia monitoringu w szkołach czy przedszkolach, i to nie tylko na korytarzach czy w szatniach, ale również w salach zajęć lekcyjnych.
Początek września to tradycyjnie czas zmian w prawie oświatowym. Nie inaczej będzie w tym roku, warto zatem już teraz zapoznać się z tymi zmianami, które weszły w życie 1 września 2025 roku.
Udział uczniów w organizowanych przez szkołę wycieczkach, rajdach i zielonych szkołach wiąże się z ryzykiem doznania przez nich kontuzji. Aby je zminimalizować, ustawodawca wprowadził szereg regulacji prawnych nakładających na szkoły obowiązek zapewnienia maksymalnego poziomu bezpieczeństwa podczas takich wyjazdów. Niestety, przepisy te są rozproszone w różnych aktach prawnych, co może prowadzić do ich niewłaściwego stosowania lub braku ich znajomości. W konsekwencji szkoła oraz jej organ prowadzący, które nie zapewnią uczniom odpowiednich warunków bezpieczeństwa, mogą ponosić odpowiedzialność za ewentualne szkody poniesione przez uczestników wyjazdu.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. Innymi słowy, zasadą jest, że aby móc opublikować zdjęcie przedstawiające wizerunek ucznia czy rodziców, szkoła powinna posiadać stosowne zgody.
Jak projektuje się prawo? Dlaczego tworzy się je według określonych zasad? Czy te zasady stosuje się je również do prawa wewnątrzszkolnego?
Na te pytania postaram się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Na szkołach i przedszkolach, zarówno tych publicznych, jak i niepublicznych, ciąży obecnie obowiązek udzielania uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W jakim zakresie pomoc ta powinna być udzielana, a także w jakim trybie powinno to następować?
Umowa podpisywana przez rodziców dziecka jest podstawą jego uczęszczania do placówki niepublicznej. Podlega ona regulacjom Kodeksu cywilnego,
co oznacza, że mają do niej zastosowanie również normy art. 3853 k.c. określające niedozwolone postanowienia umowne. Zawieranie w umowach zapisów, które są niezgodne z Kodeksem cywilnym i poważnie ograniczają prawa rodziców korzystających z przedszkola czy szkoły, stawiając ich w gorszej pozycji niż podmiot, z którym umowę zawarli, jest dosyć powszechnym zjawiskiem, zatem warto przeanalizować, jakie popularne błędy w umowach można odnaleźć.
Pracujący w niepublicznych placówkach oświaty nauczyciele, analogicznie
jak inni pracownicy, obowiązani są do poddawania się różnego rodzaju badaniom. Dzięki nim możliwe jest wskazanie czy dany nauczyciel spełnia wymogi dotyczące warunków zdrowotnych, koniecznych do wykonywania zawodu. Jak przeprowadzane są takie badania i co zrobić w sytuacji,
gdy nauczyciel okaże się niezdolny do pracy?
Równość w szkole to fundamentalny element budowy sprawiedliwego społeczeństwa, które zapewnia każdemu uczniowi jednakowe szanse na rozwój, niezależnie od pochodzenia, statusu ekonomicznego, płci, orientacji seksualnej, religii czy niepełnosprawności. Edukacja jest podstawowym prawem człowieka, a szkoły powinny być miejscem, gdzie równość jest nie tylko teoretycznym założeniem, ale też codzienną praktyką.